Voor wie
Leerlingen havo en vwo, 5e of 6e klas.
Beschikbaarheid
Sinds oktober 2021
In deze module willen we je graag verbazen met techniek, succes en ongemak rond kunstmatige intelligentie (KI). We hopen natuurlijk dat je hierna niet kunt wachten om met de rest van de module te beginnen om meer te weten te komen over dit interessante en best wel actuele onderwerp. We beginnen de verbazing met beeldherkenning voor de leuk, daarna geven we een voorbeeld van een serieuzere succesvolle toepassing en zadelen we je op met wat ongemak. Als laatste presenteren we het doel van de cursus.
Activiteiten
- Het materiaal bestaat uit een algemeen deel en een verdiepingsdeel.
- In het algemene deel bieden we een stukje geschiedenis en de huidige stand van zaken van kunstmatige intelligentie aan. Er is een overzicht van technieken en waar die in de wereld worden toegepast. Je leert nadenken over de betekenis van kunstmatige intelligentie voor personen en de samenleving. Kunstmatige intelligentie wordt door gegevens gestuurd en je leert een aantal simpele technieken die inzicht geven in de manier waarop kunstmatige intelligentie leert.
- Heb je de stof uit het algemene deel doorgewerkt dan ga je zelf op onderzoek uit. Je bent in het algemene deel vast een aantal onderwerpen tegengekomen waar je meer over zou willen weten. Er zijn voor jou al een aantal opdrachten verzonnen om de verdieping te starten, vul die aan met eigen vragen en beschrijf wat je geleerd hebt in een verslag.
Locatie van het materiaal
Het materiaal is beschikbaar via: https://slo-ai.github.io/website/
Voor de docent
Vorm en opbouw
Deze cursus is ontwikkeld om invulling te geven aan de leerdoelen van domein I, Keuzethema Cognitive computing, uit het eindexamenprogramma informatica. Zoals in de inleiding van deze cursus is te lezen proberen we in deze cursus materiaal te bieden voor zowel de in de techniek van AI geïnteresseerde leerling en de leerling die meer geïnteresseerd is in de ethische vraagstukken rond het gebruik van AI. Omdat dit een keuzemodule is en u misschien leerlingen ook echte een keuzevrijheid wil bieden hebben wij getracht het materiaal zo te ontwikkelen dat een leerling geheel zelfstandig het grootste deel van materiaal tot zich zou kunnen nemen. Er zijn ook een aantal groepsopdrachten om discussies tussen leerlingen te stimuleren.
Het staat u als docent natuurlijk vrij om onderdelen van de cursus aan te bieden in de volgorde waarin u wilt. Ook kunt u besluiten delen weg te laten als u minder tijd voor de cursus wilt gebruiken dan wij voor ogen staan. Het materiaal is opgebouwd uit twee delen. Een algemeen deel bestaande uit de inleiding en de hoofdstukken 1,2 en 3. Het tweede deel is gesplitst in een verdieping voor de interessegebieden techniek en ethiek. Beide delen vergen in onze plannen vier weken studielast.
Voorkennis
Voor het algemene deel is voorkennis alleen nodig voor de onderdelen ‘Associatie Analyse’ en ‘Cluster Analyse’ in hoofdstuk 3. Dit is wiskundige kennis op het niveau van havo 3. De stelling van Pythagoras dient bekend te zijn evenals het rekenen met verhoudingen en procenten.
Keuze en verdieping
De module biedt mogelijkheden tot keuze en verdieping. Het verdiepende deel ethiek richt zich op verdere bewustwording van ethische aspecten rond AI-toepassingen. Leerlingen leren AI-toepassingen zo objectief mogelijk te beoordelen. Leerlingen die deze verdieping willen kiezen moeten vooral geïnteresseerd zijn in maatschappelijke ontwikkelingen. U kunt als docent natuurlijk ook graag willen dat de leerlingen juist meer maatschappelijk geïnteresseerd raken en daarom voor al de leerlingen deze verdieping inzetten.
Het techniekdeel gaat voornamelijk in op de bouw en het leerproces van neurale netwerken. Leerlingen krijgen in de hoofdstukken N1 en N2, door lessen voorzien van kleine onderzoeksopdrachten, inzicht in de manier waarop een neuraal leert. Daarnaast leren de leerlingen het leren van AI ook te koppelen aan de problemen die in het hoofdstuk Ethiek aan de orde komen. In het hoofdstuk N.3 kunnen de leerlingen een app voor een mobiel telefoon draaiend op Android maken. In hoofdstuk N.4 kunnen leerlingen een chatbot trainen met eigen vraag/antwoord voorbeelden.
Wijze van beoordelen
Het algemene deel leent zich voor een toets met reproductievragen uit hoofdstukken 1, 2 en 3 en een aantal toepassingsvragen uit hoofdstukken 2 en 3.
Toetsing van het verdiepende deel Ethiek: In dit deel maken de leerlingen een essay over ethiek.
Toetsing van het verdiepende deel Techniek: In dit deel maken de leerlingen een verslag van hun onderzoek naar AI technieken en/of leveren zij zelf ontwikkelde applicaties.
Omvang
De studielast voor deze cursus is ongeveer 60 studielasturen: lessen, huiswerk, voorbereiding voor een eventuele toets en maken van deze toets. Wij hebben ons ten doel gesteld een cursus te ontwikkelen van acht weken met daarin 3 lessen van ±45 minuten en een toets in een negende week.
Docentenhandleiding
De docentenhandleiding is beschikbaar via de site waar het lesmateriaal gehost staat.
